Απλά μαθήματα ζωής σε 4 πράξεις.

Σκηνή πρώτη: Ενας κήπος, κάτι σαν κήπος της Εδέμ στα παιδικά της μάτια, με πεύκα τεράστια, γιγάντια πεύκα, κυπαρίσια και πορτοκαλολεμονιές. Κορμοί περασμένοι στον ασβέστη, δεν ήξερε γιατί, ανακάλυπτε άλλα θαύματα, δε πρόλαβε να ρωτήσει γιατί τα δέντρα είχαν τον κορμό τους βαμμένο λευκό, μπορεί και να μη την ένοιαζε και πολύ, μάλλον τα δέντρα στην εξοχή έτσι φύτρωναν.
Το σενάριο της ημέρας προέβλεπε πρωϊνή φωτογράφηση με το πιό τρελό αντικείμενο του πόθου στις νυχτερινές της αγρύπνιες: την άσπρη της οργαντίνα! Απίστευτο! Μέχρι και τώρα ακόμα, η λέξη οργαντίνα εκπέμπει μιά μαγεία εξωτική και απόκοσμη θα έλεγα, ίσως υποσχέσεις πρωτόγνωρων συναισθημάτων έτσι και την περνάς στο πετσί σου, έτσι και την περιβληθείς με σεβασμό και δέος! Η οργαντίνα της, ήταν φόρεμα καλό, σπάνια φορεμένο μέσα σε διάστημα ενός ή δύο χρόνων, μεγάλωνε γρήγορα βλέπετε, ακόμα και η οικονομική δυσπραγία δεν ήταν αρκετή να επιβάλλει για παραπάνω απο δύο χρόνια μιά στενή οργαντίνα-φόρεμα σε ένα αδύνατο μεν, αλλά γρήγορα αναπτυσσόμενο παιδικό, αδύνατο, κοριτσίστικο κορμί!
Γάμος, βάφτιση, Πρωτοχρονιά, Ανάσταση, ήταν οι επισήμως αναγνωρισμένες υπό του κράτους "ιδιαίτερες" περιπτώσεις κατα τις οποίες της επιτρεπόταν να "δραπετεύσει" απο τα προχειροραμμένα κοτλέ παντελονάκια της, τα τσίτινα καλοκαιρινά φορεματάκια και τα ευφάνταστα μεν, μεταποιημένα δε και ήδη χρησιμοποιημένα ρούχα της Αμερικάνικης Αγοράς. Οι μέρες δε αυτές, ακολουθούσαν πάντα, κάποιες ατέλειωτες νύχτες ξαγρύπνιας, χρωματισμένες με την ερεθιστική αναμονή της μεταμόρφωσης, που έντυνε τον εαυτό της νοερά με το κρουστό υπόλευκο ύφασμα, εμπλουτισμένο απο τους ιριδισμούς της οργάντζας, στολισμένο στο γιακαδάκι του λαιμού με πέρλα, απομίμηση φυσικά, κόσμημα πολύτιμο και ανεκτίμητο για τη μικρή πριγκήπισα των Πατησίων!
Εκείνη η Κυριακή σηματοδοτούσε μια μακρά απουσία απο τις γνώριμες περιοχές, Πλατεία Αμερικής και Χαλάνδρι, σε λίγες μέρες θα έφευγε με τη μητέρα της για κάποιο μέρος πολύ μακρινό και κρύο, κάπου στη Βόρεια Ελλάδα, ή στο Βόρειο Πόλο, το ίδιο ήταν στο παιδικό της μυαλουδάκι, Κοζάνη το έλεγαν, μέρος ακαθόριστο για να το σχηματοποιήσει, με ένα και μοναδικό καθοριστικό στοιχείο: εκεί δούλευε εδώ κι' ένα χρόνο ο πατέρας της. σε μιά μεγάλη εταιρία, γερμανική, και τους ήθελε κοντά του, δεν άντεχε άλλο μόνος του εκεί πάνω στη Σουρδία, όπως χιουμοριστικά την ανέφερε, και την καθορισμένη μέρα, σύντομα δηλαδή, όλα ήταν κανονισμένα θα έκανε αυτό το υπερπόντιο ταξίδι μαζί με τη μητέρα της, να πάνε να τον βρούν, να μείνουνε όλοι μαζί για όσο χρειαστεί. Εκείνη η Κυριακή, της πρώτης σκηνής, ήταν η τελευταία πριν το ταξίδι, πριν τη μεγάλη απουσία, κι έπρεπε, σύμφωνα με την επιθυμία της μαμάς, να φωτογραφηθεί, με το καλό της φόρεμα, την οργαντίνα, στο μυθικό κήπο της γιαγιάς, και σε θέση συγκεκριμένη μάλιστα, που η ίδια ουδόλως γνώριζε γιατί είχε επιλεγεί.
Καθόλου δεν θυμάται πιά γιατί δεν ήθελε. Δεν θυμάται τί δεν ήθελε, τον τόπο, τον χρόνο, τη στάση, θυμάται όμως πολύ καλά, πως δεν ήθελε. Και δεν ήταν μάλλον καθόλου συγκαταβατική.
Υποστηρίζοντας σθεναρά τους λόγους της άρνησής της, το χέρι της μαμάς προσγειώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες στο μάγουλό της με δύναμη. "Θα κάτσεις εδώ που σου λέω, ή θα φάς κι' άλλες;" Η αντίδραση καταγράφηκε ακαριαία στη φωτογραφική μηχανή του θείου της, που είχε τρέλα με τα ενσταντανέ. Χαστούκι Νο.1: Επιβολή!
Τέλος σκηνής.
Σκηνή δεύτερη: Ενα χρόνο περίπου μετά, κάπου στη Κοζάνη, σπίτι διόρωφο, ψηλό με αυλή αρκετά μεγάλη, θυμάται λακούβες με νερό παγωμένο στους χωμάτινους δρόμους, έπαιρνε φόρα κι' έκανε πατινάζ, έσκαγε με το πισινό κάτω αρκετές φορές, γινόταν χάλια, τα ρούχα όμως ήταν ανάλογα με το περιβάλλον παιχνιδιού, χιλιομπαλωμένα και παλιά, στα πρόθυρα της χρεοκοπίας σχεδόν, αν υπήρχε περίπτωση τα ρούχα να χρεοκοπήσουν, αυτά ακριβώς ήταν τα δικά της, χρεοκοπημένα εν' αγνοία της, άκρως κατάλληλα για την ζωηράδα της ωστόσο. Την άνοιξη, η αυλή είχε κάτι γεράνια, ταλαιπωρημένα τα κακόμοιρα απο τις αμείλικτες παγωνιές του χειμώνα, που ορθώναν όμως αγέρωχα το ανάστημά τους στις εποχές και αποτολμούσαν ν' ανθίσουν στην πρώτη χλιαρή πνοή του αέρα, τάχα μου πως στολίζανε τον χώρο μ' ένα κόκκινο της φωτιάς, προκλητικότατο για τα γούστα των έξι της χρόνων.
Ενα μεσημέρι, η φαντασία της αποφάσισε ότι θα έκανε μιά πολύ ευχάριστη έκπληξη στον μπαμπά μόλις αυτός θα γύριζε απο τη δουλειά. Εκοψε τα πέταλα των γερανιών και φτύνοντας πάνω στα κοντοκομένα και μαύρα απ' το χώμα νύχια της, τα κόλλησε επιμελώς, ένα-ένα πεταλάκι πάνω σε κάθε νύχι. Τα καμάρωσε σε πλήρη αντίθεση προς την υπόλοιπη εμφάνισή της, κάτι καινούργιο, κάτι πρωτόγνωρο, κόκκινα νύχια της φωτιάς στα χέρια της, ένοιωσε για λίγο σα μεγάλη, σα γυναίκα! Κι' ο πρώτος άντρας που θάθελε να τα θαυμάσει ήταν φυσικά ο πατέρας της! Ετρεξε με χίλια κατα πάνω του μόλις τον είδε να μπαίνει στην αυλή: "Μπαμπά! Μπαμπά! Κοίτα!" Τέντωσε τις παλάμες της ανάποδα προς το μέρος του με μάτια που άστραφταν απο χαρά και αδημονία για τον θαυμασμό. Μετά απο μιά βεβιασμένη ματιά, το χέρι του προσγειώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες στο μάγουλό της. "Νά, για να μάθεις να βάφεις τα νύχια σου, παιδί πράμα"! Ο θείος δεν ήταν εκεί για να καταγράψει και αυτό το ενσταντανέ. Χαστούκι Νο.2:Απόρριψη!
Τέλος σκηνής.
Σκηνή τρίτη: H γειτονιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε, κοντά στη Πλατεία Αμερικής, δρόμοι γνώριμοι και χιλιογυρισμένοι, το σπίτι της "κακής" γιαγιάς, της μαμάς της μαμάς της ένα δρόμο πιό κάτω, λίγο μεγαλύτερη τότε, γύρω στα εννέα ίσως, απο τότε άρχισε η αυστηρή κηδεμονία της απο τον "κέρβερο" της οικογένειας τη γιαγιά την Ελλη, αυστηρή και σκληρή μαζί της, ποιός ξέρει γιατί, ίσως γιατί ήταν το πιό άτακτο και ατίθασο παιδί απο τα δύο της οικογένειας: της ίδιας και της ξαδέρφης της. Η "κακή" γιαγιά είχε αναλάβει απο πολύ νωρίς την περιφρούρηση της παρθενίας της, πολύ πριν ακόμη το δικό της μυαλό αποκτήσει τη δυνατότητα ν' αντιληφθει τη σημασία και μόνο της λέξης. Με αποτέλεσμα, κάθε της κίνηση, κάθε ματιά, ακόμα και σκέψη να πρέπει να περάσει απο την λογοκρισία της γιαγιάς, αμείλικτη και παρόμοια με αυτήν της Βικτωριανής περιόδου, συνοδευμένη ενίοτε και απο δυνατά τραβήγματα του αυτιού, των μαλιών και απο τσουχτερά χαστούκια στα μάγουλα, που σφραγίζονταν συνήθως απο το διαπεραστικότερο βλέμμα όλων των εποχών, βλέμμα απο μάτια αμυγδαλωτά, μαύρα σαν κάρβουνο και φορτωμένα με τσαμπουκά αιώνων, αυτόν που της κληροδοτήθηκε απο τα δύσκολα χρόνια της εφηβείας της στην Αρκαδία, απο τα ακόμα δυσκολότερα της πρώϊμης ωριμότητάς της κατα τη διάρκεια της Κατοχής στο Χαλάνδρι.
Ενα απο εκείνα τ' απογεύματα που έδινε διέξοδο στην παιδική υπερενεργητικότητά της, με παιχνίδια ατέλειωτα και φασαριόζικα στους γειτονικούς απο το σπίτι της δρόμους, κατάφερε για λίγο να ξεφύγει απο τ' αόρατα λουριά περιπάτου της γιαγιάς και βρέθηκε έξω απο το παντοπωλείο του κυρ Ευθύμη. Κάποια πελάτισα είχε μπεί να ψωνίσει και ακριβώς έξω απο την είσοδο, κοντά στα τσουβάλια με τις φακές και τα ρύζια, είχε αφήσει προσωρινά το καροτσάκι με το μωρό της. Της αρέσανε τα μωράκια πολύ και πλησίασε το καροτσάκι, στάθηκε πάνω απο το μωρό που την κοίταξε με δυσπιστία, του χαμογέλασε κι' άρχισε να του μιλάει, ενώ συγχρόνως ενστινκτωδώς έπιασε το χερούλι του και προσπάθησε να μιμηθεί το νανούρισμα που έκαναν οι μητέρες στα μωρά τους, κουνώντας το μπρος πίσω απαλά, υποδύθηκε για λίγα δευτερόλεπτα ένα ρόλο μελλοντικό, αλλά ακόμα εντελώς ασχημάτιστο μέσα της, μέχρι τη στιγμή που εκείνο το άκαρδο, το αχάριστο μωρό, σουφρώνοντας αρχικά τα χείλη σε γκριμάτσα δυσαρέσκειας μπροστά στο άγνωστο πρόσωπο, και μαζεύοντας όλες του τις δυνάμεις σ' ένα σφίξιμο όλο πείσμα, ξέσπασε τελικά σε κλάματα γοερά, κάνοντας τη μητέρα του να πεταχτεί έντρομη έξω και την γιαγιά, που ένας θεός ξέρει πώς, βρέθηκε δίπλα της εκείνη ακριβώς τη στιγμή, ουρλιάζοντας η μία: "Τί έκανες στο μωρό βρε παλιόπαιδο!" και : "Ποιός σου είπε να πειράξεις το ξένο μωρό παλιοκόριτσο;" και την ίδια στιγμή, πριν ακόμα μπορέσει να ψελλίσει τρέμοντας σχεδόν : "μα...δεν το πείραξα..δεν...", το βαρύ χέρι της "κακής" γιαγιάς είχε αφήσει το αποτύπωμά του πάνω στο χλωμό απο το φόβο μάγουλό της.
Με συνοπτικές διαδικασίες!
Κανείς δεν είχε μαζί του φωτογραφική μηχανή ν' αποτυπώσει και αυτό το ενσταντανέ.
Χαστούκι Νο. 3: Αδικία!
Τέλος σκηνής.



Σκηνή τέταρτη: Σε κάποια αναλαμπή των οικονομικών της οικογένειας, ένα περίπου χρόνο μετά, είχε την ευκαιρία να φοιτά σε ιδιωτικό σχολείο της περιοχής. Δεν θυμάται και πολλά απο το σχολείο αυτό, άγνωστο γιατί, εξάλλου, δυό χρονιές μόνο πήγε εκεί, όμως άν μπορούσε να συνοψίσει τα δύο αυτά χρόνια σε εμπειρίες , αυτές θα ήταν πολύ φτωχές σε σύγκριση με όλα τα προηγούμενα και τα επόμενα που βομβαρδίζουν ακόμα το μυαλό της με εικόνες και πρόσωπα και χώρους συγκεκριμένους μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Το μόνο που θυμάται απο το σχολείο αυτό ήταν ότι έπρεπε να περπατήσει περίπου 20' για να φτάσει, καθότι , ιδιωτικό μέν καλά, αλλά χρήματα και για σχολικό δεν επέτρεπε ο οικογενειακός προϋπολογισμός, και επίσης πολύ καλά θυμάται τον Κο. Τάκη. Τον δάσκαλο.
Πολύ ψηλός, αδύνατος κι' ευθυτενής, με μελαμψή επιδερμίδα και κοντοκουρεμένα ελαφρώς ψαρά μαλιά. Ομορφος άντρας, αρρενωπός και ερωτεύσιμος για τα ονειροπόλα παιδικά της μάτια. Ηταν καλή μαθήτρια και για τον Κο. Τάκη είχε τη διάθεση να γίνει ακόμα πιό καλή.
Κάποια μέρα, ο Κος Τάκης τους έγραψε με τη κιμωλία στο πίνακα την ύλη που θα έπρεπε να αγοράσουν για κάποια συγκεκριμένα μαθήματα, χειροτεχνίες, φυσική ιστορία, γεωγραφία, τέτοια τελοσπάντων δεν θυμάται καθαρά, θυμάται όμως πως πήγε το χαρτι με τις παραγγελίες στο σπίτι και τα πράγματα άρχισαν να σκουραίνουν, όταν το βλέμμα της μητέρας της συνοφρυώθηκε διαβάζοντας το κατεβατό: " Τί 'ν' όλ' αυτά;" "Τα χρειαζόμαστε, είπε ο Κος Τάκης..." "Καλά, τόσα πολλά σας χρειάζονται;" "Ναί..." "Και πού θα τα βρούμε όλ' αυτά;" " Είπε, να τ' αγοράσουμε απο το βιβλιοπωλείο Τάδε"... "Αααα! Κατάλαβα! Και απο το συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο... Εχουν και τις μίζες τους, βλέπεις..." Ιδέα δεν είχε τί θα πέι "μίζα".
"Θα μου τα πάρεις μαμά;" ......(Σκέψη με μισόκλειστα τα μάτια, η μαμά).
"Λοιπόν, άκου! Θα πάς αύριο και θα πείς χαιρετίσματα του Κου. Τάκη, ότι εμείς δεν μπορούμε ν' αγοράσουμε όλ' αυτά τα πράγματα, κατάλαβες;" "Μά...μαμά..." "Αυτό που σου είπα θα πείς" "Κι''αμα με ρωτήσει γιατί;" "Αμα σε ρωτήσει γιατί, θα του πείς κατά λέξη: Γιατί δεν έχουμε λεφτά! Εντάξει;"
Εσκυψε το κεφάλι της, κατάλαβε πως ήταν αδιέξοδη η συζήτηση, πάντα της επιβαλλόταν η μητέρα της, κατάφερε κι' έπεισε τον εαυτό της ότι το επιχείρημα ήταν αδιάσειστο, θα τον ρούπωνε τον Κο. Τάκη με την αντίδρασή της, μπορεί και να την συμπονούσε, ήταν και καλή μαθήτρια, πώς να το κάνουμε...
Την άλλη μέρα σ' εκείνο το σχεδόν ανύπαρκτο σχολείο, σε μιά σχεδόν ανύπαρκτη αίθουσα με πράσινα φθαρμένα ξύλινα θρανία, έκανε την κατα παραγγελία επανάστασή της.
Μόλις άρχισε ο Κος. Τάκης να ελέγχει ποια παιδιά ήταν συνεπή με την αγορά της ύλης, ξύνοντας νευρικά με τη μύτη του μολυβιού το χιλιογρατζουνισμένο της θρανίο, επαναλάμβανε σιωπηλά μέσα της : "Γιατί δεν έχουμε λεφτά, γιατί δεν έχουμε λεφτά, γιατί δεν έχουμε..."
Ο Κος. Τάκης στάθηκε πελώριος μπροστά της. "Πού είναι τα τετράδια σου δεσποινίς;"......Με μάτια χαμηλωμένα, παρά τη προσπάθεια να τον κοιτάξει : " Η μαμά μου μου είπε ότι δεν μπορεί να μου αγοράσει όλ' αυτά τα τετράδια, κύριε..." Ο Κος. Τάκης τώρα στεκόταν ακριβώς απο πάνω της και η παρουσία του τη βάραινε σαν δέκα τσιμεντόλιθοι μαζί. "Και γιατί δεν μπορεί;" .... "Γιατί, ...δεν έχουμε...λεφτά" και η λέξη "λεφτά" έμοιαζε σκαλωμένη κάτω απο τη γλώσσα της, μπουρδουκλωμένη στριμωχνόταν πίσω απ' τα χείλη, δεν ήθελε λές ν' ακουστεί.
Δεν πρόλαβε να δεί το χαστούκι του Κου. Τάκη να διαγράφει τη πορεία του μέχρι το μάγουλό της, γιατί το κεφάλι της ήταν επίμονα χαμηλωμένο, έτσι μπόρεσε μονάχα αστραπιαία ν' αντιληφθεί το κάψιμο που νόμισε πως πυρπολούσε το σώμα της ολόκληρο, και δεν γινόταν να ξεχωρίσει τί ήταν αυτό που την έκαιγε περισσότερο, το χαστούκι, ή η ντροπή. "Να πάς να πείς της μητέρας σου, ότι άν δεν έχετε λεφτά, δεν πρέπει να σε στέλνει σ' αυτό το σχολείο, κατάλαβες;", και το "κατάλαβες" συνοδεύτηκε απο ένα σχεδόν βίαιο ανασήκωμα του κεφαλιού της με το δάχτυλό του κάτω απ' το πηγούνι της. Δεν θυμάται καλά την έκφραση του Κου. Τάκη εκείνη τη στιγμή, θυμάται όμως πάρα πολύ καλά, το θολό τοπίο που έβλεπαν τα μάτια της και τα μουλωχτά γέλια των παιδιών πίσω και γύρω της. Για μιά μέρα μισούσε τη μητέρα της. Για όλη την υπόλοιπη χρονιά, τον Κο. Τάκη. Χαστούκι Νο.4: Ταπείνωση!
Τέλος σκηνής.
Εκτοτε, αναρωτήθηκε αρκετές φορές....
Γιατί σιχαίνεται να επιβάλλει και να επιβάλλεται.
Γιατί πληγώνεται αφόρητα απο την παραμικρή υποψία απόρριψης.
Γιατί δεν συγχωρεί με τίποτα την αδικία.
Γιατί δεν αντέχει ούτε κατ' ελάχιστον να δεί άνθρωπο ταπεινωμένο.
Οι απαντήσεις φυσικά ήρθαν και τη βρήκαν....
Στα ενσταντανέ του μυαλού της κρύβονταν τόσα χρόνια!